سرمایه گذاری در بازارهای مالی یکی از راهکارهای حفظ دارایی می‌باشد. با توجه به رشد تورم در سالیان اخیر، سرمایه گذاری در بورس می‌تواند گزینه بسیار مناسبی به جهت حفظ و افزایش دارایی باشد. باید به این نکته توجه داشت که خرید و فروش اوراق بهادار، از دسته سرمایه گذاری‌های پر ریسک می‌باشد. به این معنی که همانقدر که احتمال سود وجود دارد، احتمال ضرر و از دست رفتن دارایی نیز ممکن می‌باشد. بنابراین نیاز است با انواع تحلیل بازارهای مالی آشنا باشیم و با دید باز نسبت به خرید و فروش سهام در بازار مالی بورس اقدام کنیم. با استفاده از تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال و تابلو خوانی می‌توانیم سهام‌هایی را که در کوتاه مدت یا طولانی مدت سود آور می‌باشند، شناسایی کنیم و نسبت به خرید و فروش آن‌ها اقدام کنیم. در این مقاله قصد داریم تا تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال ( Fundamental analysis) را معرفی کنیم و چگونگی استفاده از این تحلیل را برای شناسایی سهام‌های دارای ارزش خرید و یا سیگنال فروش سهام را بررسی کنیم.
تحلیل بنیادی
در تحلیل بنیادی با بررسی صورت‌های مالی شرکت، وضعیت سودآوری و چشم‌انداز شرکت را مورد بررسی قرار می‌دهیم. هنگام استفاده از تحلیل بنیادی، باید درک خوبی نسبت به مسائل اقتصادی کشور و تاثیر مسائل اقتصاد کلان و اقتصاد خرد در آینده شرکت داشته باشیم و سپس با مقایسه ارزش ذاتی سهم با ارزش فعلی سهم موردنظر اقدام به خرید و فروش سهام شرکت داشته باشیم. در واقع با استفاده از تحلیل بنیادی می‌توان دریافت که ارزش ذاتی سهم بیشتر از ارزش فعلی آن است، در نتیجه سهم پتانسیل رشد دارد و اقدام به خرید سهم بکنیم و یا اینکه ارزش ذاتی سهم از ارزش فعلی آن کمتر می‌باشد؛ در نتیجه قیمت سهم دارای حباب می‌باشد و اقدام به فروش سهم بکنیم.
استفاده از تحلیل بنیادی نیازمند صرف زمان بسیار است و باید تمامی صورت‌های مالی و نسبت‌های مالی واحد تجاری مربوطه و رقبا را زیرنظر داشته باشیم. در نتیجه استفاده از تحلیل بنیادی برای سرمایه گذاری‌های بلند مدت مناسب‌تر می‌باشد و شاید با سرمایه گذاران با دید کوتاه مدت کمتر از این نوع تحلیل استفاده کنند.
برای استفاده از تحلیل بنیادی دو رویکرد کلی وجود دارد. تحلیلگران متناسب با تجربه و هدف خود از یکی از این دو تحلیل استفاده می‌کنند.
رویکرد بالا به پایین یا کل به جز
در این رویکرد، تحلیلگران ابتدا مسائل کلان اقتصادی کشور را مورد بررسی قرار می‌دهند و عوامل تاثیرگذار بر آن را شناسایی می‌کنند. سپس به بررسی صنایع مختلف می‌پردازند. با بررسی جزئیات مالی و ریسک سرمایه گذاری در صنایع، صنعت موردنظر خود برای سرمایه‌گذاری را انتخاب می‌کنند. سپس شرکت‌های مختلف حاضر در صنعت را مورد بررسی قرار می‌دهند و مناسب‌ترین شرکت برای سرمایه‌گذاری را انتخاب می‌کنند.
رویکرد پایین به بالا یا جز به کل
حرکت این رویکرد دقیقا عکس رویکرد بالا می‌باشد به این صورت که در این رویکرد، تحلیلگران ابتدا شرکت‌هایی را که سهام آن‌ها ارزش خرید دارند، شناسایی می‌کنند. اطلاعات مالی شرکت‌ها مانند صورت حساب‌های مالی و نسبت‌های مالی شرکت‌ها را با یکدیگر مقایسه می‌کنند. سپس شرکت مناسب برای سرمایه‌گذاری را انتخاب می‌کنند. در مرحله بعد تحلیلگران یک مرحله بالاتر می‌روند و با بررسی روند اقتصادی کشور و عوامل تاثیرگذار بر آن، جایگاه و چشم‌انداز صنعت موردنظر را در چرخه اقتصادی کشور مورد بررسی قرار می‌دهند.
آشنایی با سامانه کدال
اولین قدم تحلیل داده‌های شرکت موردنظر و تصمیم‌گیری در خصوص سرمایه گذاری، دسترسی به داده‌های مالی شرکت می‌باشد. سامانه کدال اطلاعات مالی شرکت‌های فعال در بورس را مرتبا منتشر و به‌روزرسانی می‌کند. در این سامانه، صورت‌های مالی در بازه‌های 3 ماهه منتشر می‌شوند. هم‌چنین انواع گزارش‌های مربوط به سازمان‌ها مانند گزارش افزایش سرمایه، گزارش‌های اطلاعات و دیگر آگهی‌های مربوط به سازمان‌ها مانند آگهی‌های دعوت به مجامع و تصمیمات در آن منتشر می‌شود.
همانگونه که در تصویر بالا مشخص می‌باشد، با استفاده از سامانه کدال می‌توان به انواع گزارشات شرکت موردنظر دسترسی داشت. مشاهده صورت‌های مالی و متعاقبا محاسبه نسبت‌های مالی از جمله مهم‌ترین اصول تحلیل بنیادی می‌باشد.
ارزش گزاری سهام
همانگونه که توضیح دادیم، هدف از تحلیل بنیادی بدست آوردن ارزش ذاتی سهام شرکت موردنظر می‌باشد. با استفاده از اطلاعات منتشر شده در سامانه کدال و هم‌چنین پیگیری اخبار تاثیرگذار بر شرکت، با استفاده از راهکارهای متفاوتی می‌توان ارزش ذاتی سهام شرکت مدنظر را محاسبه نمود. از جمله معروف‌ترین این راکارها می‌توان به ارزش‌گذاری مبتنی بر دارایی، ارزش‌گذاری با استفاده از ضرایب، ارزش‌گذاری مبتنی بر تنزیل جریان‌های وجوه نقد اشاره داشت.
تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی ؟
سوال بسیاری از کاربران فعال در بورس، استفاده از تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی برای شناخت سهام بهتر و در نتیجه سودآوری بیشتر می‌باشد. هدف هر دو تحلیل، کسب دانش در خصوص خرید یا فروش به موقع سهام موردنظر می‌باشد به صورتی که حداکثر سود نصیب کاربر شود. رویکرد دو تحلیل متفاوت می‌باشد. در تحلیل تکنیکال با بررسی تاریخچه قیمت و حجم سهام، روند حرکتی سهام پیش‌بینی می‌شوند. در تحلیل بنیادی با بررسی همه‌جانبه اطلاعات و اخبار مربوط به شرکت، از مسائل کلان اقتصادی و تاثیر آن بر قیمت سهام شرکت گرفته تا بررسی جزئیات اطلاعات مالی شرکت، سعی در بدست آوردن ارزش ذاتی شرکت و مقایسه با ارزش فعلی شرکت می‌باشد.
برای تبدیل شدن به یک تحلیلگر حرفه‌ای نیاز است تسلط خوب نسبت به هر دو تحلیل داشته باشیم و صرفا به یک تحلیل اکتفا نکنیم.